De meeste vrouwen vragen zich af wanneer de overgang precies begint. Deze vraag is echter moeilijk te beantwoorden gezien het begin van de overgang verschilt van vrouw tot vrouw. Bovendien treedt de overgang niet plots op. Het is een proces dat enkele jaren kan duren. Daarom kan ook de vraag ‘hoelang duurt de overgang’ niet zo eenvoudig worden beantwoord. De duur van de overgang is immers voor elke vrouw anders.

Eerst en vooral is het belangrijk om duidelijk te stellen wat nu juist met ‘de overgang’ bij vrouwen wordt bedoeld. De overgang wordt meestal gebruikt als synoniem voor de fase net voor de menopauze, de perimenopauze.

Een vrouw is in de menopauze wanneer ze een jaar lang niet meer gemenstrueerd heeft. Maar aan de menopauze gaat dus de perimenopauze vooraf. In deze fase ondervinden vrouwen vaak ongemakken zoals opvliegers en nachtelijk zweten. Die ongemakken worden ook wel ‘overgangsverschijnselen’ genoemd.

Bij de ene vrouw duiken de signalen van de overgang pas op rond haar vijftigste, evengoed zijn er vrouwen die de eerste tekenen van de overgang op de leeftijd van pakweg 38 al opmerken. Voor elke vrouw is de leeftijd waarop de eerste overgangsverschijnselen zich aandienen dus verschillend. Specifieke factoren kunnen bovendien een invloed hebben. Vrouwen die de diagnose (borst)kanker kregen en behandeld werden met hormoontherapie, komen meestal vroeger in de menopauze terecht. 

Gemiddeld doen de eerste tekenen van de perimenopauze zich voor rond de 48 jaar. Een vrouw komt gemiddeld in de effectieve menopauze rond de 51 jaar. De leeftijd waarop de overgang begint, is dus moeilijk te voorspellen. Wanneer je als vrouw ongemakken begint te merken als opvliegers, nachtelijk zweten, prikkelbaarheid, een lager libido of gewichtstoename, vraag je je soms wel af of het de eerste tekenen van de menopauze zijn. Of dat effectief het geval is, kan je op een aantal manieren nagaan. Zo kan bijvoorbeeld de leeftijd waarop je moeder in de menopauze kwam richtinggevend zijn voor de leeftijd waarop jij in de menopauze zal komen. Al kan je daar niet met zekerheid van uitgaan.

Verder is het ook mogelijk om de menopauze via een zelftest vast te stellen. Zo’n zelftest is bij de apotheker beschikbaar. Met een zelftest meet je de hoeveelheid Follikelstimulerend hormoon (FSH) in de urine. Die hoeveelheid gaat in de menopauze sterk omhoog. In de aanloop naar de overgang schommelt de hoeveelheid FSH echter, waardoor het resultaat van de zelftest twijfelachtig kan zijn. Daarom is het best om de zelftest een aantal keer te herhalen.

Om echt zeker te zijn of je in de aanloop naar de menopauze bent, kan je ook langsgaan bij de dokter om een bloedtest te doen. Naast de hoeveelheid FSH wordt ook de hoeveelheid oestrogeen gemeten. In de overgang daalt bij vrouwen de hoeveelheid oestrogeen. Een bloedtest kan met zekerheid bepalen of bij jou de overgang is begonnen. Mocht je last hebben van ‘overgangsverschijnselen’ als opvliegers, nachtelijk zweten of prikkelbaarheid kan je samen met de huisarts ook bespreken wat je eraan kan doen.

Veel vrouwen vragen zich af of ze in de overgang beland zijn wanneer ze last krijgen van een aantal ongemakken. Vaak hebben de symptomen van de overgang en de pil of een ander hormonaal anticonceptiemiddel een link. Het is namelijk zo dat de ongemakken die bij de overgang horen vaak opduiken wanneer een vrouw stopt met haar hormonale anticonceptie. Zo zorgt de overgang voor symptomen als een onregelmatige menstruatie, opvliegers en nachtelijk zweten. Ook stemmingswisselingen komen vaak voor tijdens de overgang. Die symptomen hebben allemaal te maken met de hoeveelheid oestrogeen die afneemt.

Sommige vrouwen klagen tijdens de overgang ook van symptomen als duizeligheid. Hoewel dit eerder atypisch is, zijn er vrouwen in de perimenopauze die regelmatig draaierig zijn. Die duizeligheid heeft opnieuw te maken met hormoonschommelingen die verkeerde signalen naar de hersenen sturen.

Naast een onregelmatige menstruatie en duizeligheid zijn er nog heel wat andere ongemakken waar een vrouw hinder van kan ondervinden tijdens de overgang. Maar liefst 77% van de vrouw heeft last van ongemakken die haar levenskwaliteit beïnvloeden. Vooral opvliegers en nachtelijk zweten komen regelmatig voor. Daarom is het belangrijk om op zoek te gaan naar een oplossing die de levenskwaliteit tijdens de perimenopauze verbetert. Zo’n oplossing is bijvoorbeeld Sérélys, die dankzij het niet-hormonale werkingsmechanisme geschikt is voor elke vrouw die van ongemakken als nachtelijk zweten en opvliegers last heeft.