Iedereen weet: spierpijn is géén pretje. En net zoals bij hoofdpijn heeft iedereen er wel eens last van. Het is een signaal waarmee het lichaam wil aangeven dat spieren, pezen en gewrichten (te) zwaar belast worden. Gelukkig gaat spierpijn meestal ook snel weer voorbij. Lees in dit artikel alles wat je moet weten over spieren, de oorzaken van spierpijn en hoe je ze kan verhelpen.
____________
In dit artikel wordt dieper ingegaan op:
Wat zijn spieren
Spieren zijn weefsels die bestaan uit cellen die kunnen samentrekken en weer ontspannen zodat beweging mogelijk is en we allerlei dagelijkse activiteiten kunnen uitvoeren. Er bestaan drie soorten spierweefsel:
- Glad spierweefsel zit in spieren die reageren op prikkels uit het zenuwstelsel en zijn ‘onwillekeurig’. Dat wil zeggen dat je ze niet zelf kunt aansturen. Het zorgt ervoor dat bloed, lucht en voedsel in het lichaam wordt getransporteerd.
- Skeletspierweefsel of dwarsgestreept spierweefsel bestaat uit lange, veelkernige spiervezels. Het wordt voornamelijk gevonden in skeletspieren en verbindt botten met elkaar. Dit spierweefsel staat wel onder willekeurige controle, we kunnen het dus bewust aansturen.
- Hartspierweefsel zit tussen glad en dwarsgestreept spierweefsel in. Doordat je hartspier zich de hele tijd ritmisch aanspant, wordt bloed door je lichaam gepompt.
Waarvoor hebben we spieren allemaal nodig?
Spieren zijn onmisbaar voor heel wat functies in het lichaam. Je hebt de zowat 640 spieren in je lichaam - samen met pezen en gewrichten - nodig:
- om je skelet bijeen te houden en aan de zwaartekracht te kunnen weerstaan.
- om alle mogelijke bewegingen te maken, van wandelen en springen tot glimlachen of met de ogen knipperen.
- voor je spijsvertering en ademhaling.
- om de snelheid van de bloedstroom te regelen.
- om je lichaamstemperatuur op peil te houden, zoals wanneer je automatisch begint te rillen als je het koud hebt.
Hoe ontstaat spierpijn?
Spierpijn en gewrichtspijn worden samengebracht onder de verzamelnaam ‘musculoskeletale pijn’. Het gaat dan om de pijn die we voelen in ons skeletspierweefsel. Meestal ontstaat die spierpijn - ook wel myalgie genoemd - als de spieren gebruikt worden op een manier die ze niet gewend zijn of als ze overbelast raken.
Spieren hebben koolhydraten of suikers nodig om goed te functioneren. Bij de verbranding daarvan ontstaat melkzuur in de spieren en dat is de stof die spierpijn veroorzaakt. Zolang de spieren goed doorbloed zijn wordt dit melkzuur snel genoeg afgevoerd.
Maar bij overbelasting van de spieren is de doorbloeding slechter en hoopt melkzuur zich op in de spieren. Daardoor krijg je stramme spieren en spierpijn. Omdat we overal spieren hebben, kan spierpijn ook in het hele lichaam opduiken.
Spierpijn na het sporten
In de meeste gevallen is spierpijn dus een gevolg van overbelasting van de spieren door een ongewone inspanning of een lichamelijke activiteit, zoals na het sporten of fitnessen. De pijn die je tijdens of vlak na een inspanning voelt, wordt veroorzaakt door een teveel aan melkzuur en noemt men ook wel eens vroege spierpijn.
Spierpijn die pas na 24 à 48 uur de kop opsteekt, wordt dan weer veroorzaakt door kleine scheurtjes in de spieren en noemt men verlate spierpijn. Spierpijn die je voelt na het sporten is volkomen normaal en duidt erop dat je spieren zich aan het versterken zijn. Doorgaans verdwijnt ze binnen enkele dagen vanzelf.
Blijft de spierpijn langer dan drie dagen aanhouden? Of krijg je behalve spierpijn ook koorts? Dan is het een goed idee om toch je arts te raadplegen.
Chronische spierpijn
Soms kan spierpijn ook andere oorzaken hebben.
- Aandoeningen zoals reuma, artrose, lupus of fibromyalgie kunnen leiden tot chronische spierpijn en ook gewrichtspijn.
- Heb je plots overal spierpijn zonder reden? Infectieziektes zoals griep, polio of de ziekte van Lyme kunnen voor spierproblemen zorgen.
- Het gebruik van bepaalde medicatie zoals bloeddrukverlagers of cholesterolremmers kan spierpijn veroorzaken.
- Een gebrek aan bepaalde vitamines en mineralen zoals bij een calcium-, magnesium- of vitamine B-tekort kan een invloed hebben op de spieren. Zo’n tekort kan ontstaan door een onevenwichtige voeding of door problemen met de darmen, zoals bij de ziekte van Crohn of bij prikkelbare-darmsyndroom.
Stress, vermoeidheid en spierpijn
Heb je niet gesport en toch last van spierpijn? Zonder duidelijke reden? Het kan ook liggen aan stress of extreme vermoeidheid. Langdurige stress veroorzaakt immers een permanent verhoogde spierspanning. Daardoor kan je volledig verkrampen en kunnen bijvoorbeeld je nek, schouders of rug vast komen te zitten. Stress kan zo trouwens ook voor hoofdpijn zorgen. Ook een goede nachtrust is cruciaal: wie een lange periode weinig of slecht slaapt, gunt zijn spieren niet genoeg tijd om goed te kunnen herstellen. En dat kan na verloop problemen zoals spierpijn opleveren.
6 tips om spierpijn te verhelpen
- Voorkomen is nog altijd beter dan genezen. Vergeet niet je spieren even op te warmen voor je begint te sporten. Zo moeten ze niet meteen bruusk in actie schieten en vermijd je blessures aan je spieren of gewrichtspijn. Na het sporten bouw je best een moment van ‘cooling down’ in. Het geeft je lichaam de kans het melkzuur in je spieren beter af te voeren.
- Neem een hete douche na het sporten. Warmte ontspant de spieren, waardoor de bloedsomloop verbetert en afvalstoffen sneller worden afgevoerd. Ook een warm bad, warme kompressen of een bezoek aan de sauna kunnen wonderen doen tegen spierpijn.
- Let op je voeding. Drink genoeg water, dat zorgt ervoor dat melkzuur gemakkelijker kan worden afgebroken, en zet voldoende magnesium en calcium op je menu. Magnesium vind je in peulvruchten, noten, zaden en groene (blad)groenten, calcium vooral in zuivel maar ook in andere voeding.
- Gun je lichaam op tijd de nodige rust na het sporten. Maar blijf in beweging, zij het dan kalm aan. Bewegen is immers de beste manier om ervoor te zorgen dat het melkzuur in je spieren wordt afgevoerd. Heb je griep en spierpijn in je benen zonder aanleiding? Of heb je spierpijn in je hele lichaam en ben je erg moe? Uitzieken, rusten en voldoende slapen is de boodschap.
- Blijft de spierpijn aanhouden en wordt bewegen moeilijk? Dan kan je overwegen medicatie tegen spierpijn te nemen. Paracetamol bijvoorbeeld of een ontstekingsremmende pijnstiller zoals Ibuprofen. Soms kunnen spierzalf of spierontspanners nuttig zijn, al moet je met die laatste uitkijken dat je er niet afhankelijk van wordt. Vraag in elk geval eerst raad aan je arts.
- Er zijn ook andere middelen tegen spierpijn: waarom niet een natuurlijk middel proberen? Het kruid Kurkuma bijvoorbeeld helpt tegen spierpijn en verlicht ook gewrichtspijn bij reuma, artrose en artritis.
