Plots verschijnen ze: jeukende, rode, licht gezwollen plekken op je lichaam. Netelroos of galbulten. Het is een veelvoorkomende aandoening, die er vaak erger uitziet dan het in feite is.
Toch is het erg vervelend, maar wat is het juist en waar komt het juist vandaan? De plotselinge opkomende bultjes kunnen verschillende oorzaken hebben, het kan soms gelinkt zijn aan een teveel aan histamine uit je voeding, contact met bepaalde stoffen, insectensteken of warmte, kou, druk of zonlicht op de huid… Hier lees je er meer over:
- Wat is netelroos en hoe ontstaat het?
- Wat zijn de voornaamste symptomen van netelroos?
- Wat is de duurtijd van netelroos? Hoe lang heb je er last van?
- Onderzoek en diagnose: heb je last van netelroos?
- Netelroos bij kinderen en baby's: hoe ernstig is het?
- Wat is de beste behandeling tegen netelroos?
Wat is netelroos en hoe ontstaat het?
Ongeveer een kwart van de mensen1 heeft ooit in hun leven wel eens last van netelroos. Maar wat is het juist? Kort gezegd: netelroos is een allergische reactie van je huid, ook wel galbulten of urticaria (urtica = brandnetel) genoemd, omdat de uitslag lijkt op de uitslag die je krijgt als je in aanraking komt met brandnetels, met het enige verschil dat netelroos voornamelijk jeukt, en dus niet echt pijn doet, vandaar de naam “netelroos”.
Netelroos is in feite een reactie van je lichaam op een bepaalde prikkel en bijgevolg te veel histamine aanmaakt. Het is niet besmettelijk en komt in België gemiddeld 4 à 5 keer voor per 1000 contacten die een huisarts heeft2. Hierdoor worden je bloedvaten wijder en verschijnen er als gevolg vochtophopingen en rode, jeukende vlekken op je huid die na enkele uren kunnen verdwijnen en weer op andere plekken van het lichaam kunnen verschijnen.
De prikkels waarop je lichaam reageert, zijn meestal een van de volgende:
- Het eten van bepaalde voedingsmiddelen: chocolade, schaal- en schelpdieren, rode wijn, kaas, soja, eieren, noten en fruit. Deze producten zijn over het algemeen rijk aan histamine en worden in geval van netelroos dus best vermeden, aangezien netelroos gelinkt kan zijn aan teveel aan histamine in je lichaam.
- Conserveringsmiddelen, kleurstoffen en smaakversterkers
- Schimmelsporen en huidschilfers van dieren, zoals bijvoorbeeld katten en honden
- Insectenbeten (muggen, wespen, luizen, …) of kwallenbeten
- Bepaalde geneesmiddelen, zoals bijvoorbeeld aspirine of antibiotica
- Bepaalde infecties (veroorzaakt door bacteriën en parasieten) of interne ziektes zoals stofwisselingsziektes, auto-immuunziektes, hormonale stoornissen, …
- Bepaalde fysische prikkels:
- Inspanning (ook wel “inspanningsurticaria” genoemd)
- Blootstelling van de huid aan warmte (douche, bad, sauna) of koude (zwemmen, koude wind), ook wel “koude-urticaria” genoemd.
- Plaatselijke druk op je huid, wanneer je te lang stil zit of strakke kleren draagt
- Overgevoeligheid aan licht (uv-licht) of een zonneallergie
- Contact van je lichaam met bijvoorbeeld rubber, latex of crèmes
Wat zijn de voornaamste symptomen van netelroos?
Wanneer er plotseling jeukende bultjes op je lichaam verschijnen, dan is dat een eerste indicatie dat je misschien wel te maken hebt met netelroos.
Hier vind je een overzicht van de voornaamste symptomen3:
- Heftige jeuk en branderig gevoel of pijn op de plaatsen waar je bultjes hebt;
- De bulten zijn rood of roze van kleur (en kunnen een bleek centrum krijgen);
- Ze verschijnen voornamelijk op je armen, benen, gezicht en je bovenlichaam;
- Qua vorm en grootte zijn ze allemaal verschillend en wanneer ze dicht bij elkaar voorkomen, kunnen ze samen grotere plekken gaan vormen. Ze kunnen verdwijnen binnen de 24 uur, maar er komen soms steeds nieuwe bij.
- Bij sommige mensen wordt ook een verdikking van de huid (= kwaddels) vastgesteld, vooral op de ogen en lippen. Maar ook je handen, voeten en geslachtsorganen kunnen er wat dikker gaan uitzien.
- Netelroos kan ook tot vermoeidheid leiden
Wat is de duurtijd van netelroos? Hoe lang heb je er last van?
Netelroos verdwijnt meestal vanzelf binnen enkele uren of dagen, maar er komen er steeds nieuwe bij op een andere plek op je lichaam. Over het algemeen duurt acute urticaria zo’n zestal weken voordat je ervan af bent.
Bij een klein aantal mensen verdwijnen de galbulten echter niet na zes weken. Dan spreken we over chronische netelroos. Deze komt minder vaak voor dan de standaard variant van netelroos en voornamelijk voor bij mensen tussen de 20 en 40 jaar. Het verdwijnt in de meeste gevallen binnen het jaar. Heel uitzonderlijk kan het een drietal tot vijftal jaar aanslepen, maar daarna ben je er meestal wel van af.
Onderzoek en diagnose: heb je last van netelroos?
Denk je dat je last hebt van netelroos of galbulten? Dan is het zeker aangewezen om eens langs te gaan je dermatoloog of huisarts. Hij of zij kan meestal op zicht zeggen indien je klachten gelinkt zijn van netelroos of dat het over een andere aandoening zoals bijvoorbeeld zona of eczeem gaat. Aangezien de vlekjes vaak snel weer verdwijnen, kan het een goed idee zijn om foto’s te maken wanneer je denkt dat de te maken te hebben met netelroos en die aan de specialist te tonen. Dit kan het stellen van een diagnose vergemakkelijken, zelfs als je even geen rode plekken zou hebben.
Dat lijkt allemaal heel vanzelfsprekend. Maar de precieze oorzaak van urticaria vinden, is niet altijd gemakkelijk. Om te bepalen welke prikkel de boosdoener is, zal de arts jou enkele vragen stellen. Deze kunnen betrekking hebben op:
- Mogelijke onderliggende oorzaken of ziektes
- Welke stoffen of producten je lichaam mee in contact is gekomen
- Allergieën of intoleranties: voedselallergieën, voedselintolerantie zoals histamine-intolerantie of allergieën aan bepaalde bewaarmiddelen, make-up, schimmelsporen, huisdieren, …
- Of je onlangs in tropische gebieden bent geweest?
- Medische voorgeschiedenis en eventuele voorgeschiedenis in je familie. Er lijkt geen erfelijk element te zijn, maar toch komt netelroos in bepaalde families meer voor.
Bij ernstige gevallen kan er ook een lichamelijk onderzoek, bloedonderzoek, provocatietest (bv. douchen of inspanning) en huidtest plaatsvinden. Ook kan de dokter jou vragen om tijdelijk een dagboek bij te houden of een uitsluitingsdieet te volgen. Dit kan allemaal helpen om te bepalen wat de precieze oorzaak is.
Netelroos bij kinderen en baby’s: hoe ernstig is het?
Netelroos komt vaak voor bij kinderen en baby’s tussen de 1 en 4 jaar oud. Het is in principe hetzelfde als bij volwassenen, maar de jeuk kan wel iets ernstiger zijn. Het is niet gevaarlijk en laat geen blijvende schade of littekens na op het lichaam.
Wil je de klachten van je kind verlichten? Ontdek in het volgend puntje een overzicht van middelen en methoden om de aandoening te verzachten.
Last van netelroos? Deze middelen kunnen helpen om je aandoening te verzachten
Netelroos is geen ernstige aandoening en gaat in de meeste gevallen binnen de zes weken vanzelf over, maar de jeuk en het uitzicht die de uitslag met zich meebrengt is alles behalve prettig. Je gaat dus best op zoek naar de specifieke oorzaak, ga hierbij gericht te werk en vermijdt vervolgens de uitlokker van jouw klachten zo veel mogelijk.
Dat is niet altijd eenvoudig, want het is soms niet helemaal duidelijk van waar jouw klachten precies komen. Het is bovendien niet duidelijk of je netelroos nu wel of niet kunt voorkomen. Er zijn wel een aantal factoren waardoor de netelroos geprikkeld wordt, daar kun je iets aan doen, maar niet aan alle factoren. Je gezondheid speelt ook een grote rol. Hier vind je een overzicht:
- Vermijd alcohol
- Vermijd de hitte en tracht je stress zoveel mogelijk te controleren
- Draag luchtige, loszittende kledij
- Stop met krabben, want zo maak je je jeuk alleen maar erger. Neem een lauwwarme douche om je jeuk te verminderen
- Gebruik een verkoelende crème, gel, poeder of zalf om je jeuk te verminderen. Water met een scheutje azijn kan ook helpen om de jeuk te laten afnemen. Of kies voor crèmes op basis van cortisone. Hiervoor ga je best eerst eens langs je huisarts, zodat je zeker de juiste dosering krijgt
- Cabine met ultraviolet licht (enkel voor mensen die last hebben van koude-urticaria)
- Beperk je inname van voeding die een hogere hoeveelheid histamine bevat (zoals bijvoorbeeld rode wijn, kaas, chocolade, …). Netelroos kan immers gelinkt zijn aan een teveel aan histamine uit bepaalde voedingsmiddelen. In dit specifieke geval kan Daosin doeltreffend zijn, het is een dieetvoeding voor medisch gebruik op basis van het enzym diamine-oxidase (DAO). DAO helpt bij de afbraak van het teveel aan histamine uit je voeding wanneer je last hebt van histamine-intolerantie.
- In samenspraak met je arts kan je ook medicatie inzetten bij netelroos, zoals antihistaminica (ook wel anti allergiemiddelen genoemd) bijvoorbeeld. Tabletten, sprays of druppels op basis van antihistaminica blokkeren de werking van histamine in je lichaam en zorgen ervoor dat je minder jeuk hebt. Deze zijn zonder voorschrift verkrijgbaar, en worden ook soms gebruikt bij neusallergieën.
Ook willen we nog even een extra kanttekening maken: er zijn een heleboel alternatieve behandelingen tegen netelroos, zoals homeopathie of fytotherapie (kruidengeneeskunde), beschikbaar online. Er is helemaal geen bewijs dat deze werken, dus je past hier best wat mee op. Vraag bij twijfel steeds advies aan je arts.
Heb je netelroos en wil je meer weten over histamine-intolerantie en hoe je klachten kan minderen? Bekijk dan zeker onze infopagina over histamine-intolerantie.
Bron
1: https://www.gezondheidsnet.nl/huid/netelroos-bultjes-en-jeuk
2: https://www.gezondheidenwetenschap.be/richtlijnen/netelroos-urticaria
3: https://www.thuisarts.nl/netelroos/ik-heb-netelroos
DAOSiN® helpt bij de afbraak van histamine.
Laat je voeding vol histamine links liggen? DAOSiN® is een supplement met het enzym diamineoxidase (DAO) dat je darmen helpt om histamine uit voeding af te breken.