Pijnstillers combineren: wat kan en wat niet?

In geval van pijn helpt een pijnstiller om de pijn te verlichten. Afhankelijk van het soort pijn en de intensiteit ervan, kan een arts een andere soort pijnstiller voorschrijven. Het is ook mogelijk om bepaalde pijnstillers te combineren met elkaar. Doe dat echter nooit op eigen houtje, maar bespreek dit eerst met een arts of apotheker. Verder kunnen bepaalde pijnstillers ook andere medicatie beïnvloeden. In wat volgt wordt uitgelegd welke pijnstillers met elkaar kunnen gecombineerd worden en voor welke combinaties je het best oplet.

• Paracetamol en ontstekingsremmers
• Paracetamol en zwakwerkende opioïden
• NSAID’s: let op voor de combinatie met onder meer bloedverdunners
• Praat erover met je arts
  
  

De meest gebruikte pijnstiller is paracetamol. Deze pijnstiller staat op de laagste trap van de pijnladder die door de WHO vastgelegd is. Paracetamol werkt pijnstillend en koortswerend en is een van de pijnstillers die zonder voorschrift verkregen kan worden. Als je de aanbevolen dosis respecteert van 4 gram per dag voor een volwassene, is de kans op bijwerkingen klein. Voor kinderen hangt de dosis af van hun lichaamsgewicht.

Bij hevige pijn kan gebeuren dat het lichaam niet of onvoldoende reageert op lichte pijnstillers zoals paracetamol. In dat geval mag paracetamol gecombineerd worden met een sterkere pijnstiller.

Dan wordt meestal geopteerd voor pijnstillers op de tweede trap van de pijnladder, de NSAID’s, beter bekend als de ontstekingsremmende pijnstillers. Pijnstillers die tot deze groep behoren zijn bijvoorbeeld ibuprofen en naproxen.

De combinatie van paracetamol met een ontstekingsremmer is dus veilig. Dat komt omdat ze een ander werkingsmechanisme hebben. Bovendien versterken ze elkaars werking. 

De dosering van de onstekingsremmers kan dan ook zo laag mogelijk blijven. Op die manier verklein je het risico op bijwerkingen die gepaard kunnen gaan met het nemen van ontstekingsremmers. 

Het is echter wel belangrijk dat je eerst je arts raadpleegt vooraleer je ontstekingsremmers wil nemen en zeker vooraleer je pijnstillers met elkaar combineert. 

Voor hevige of chronische pijn wordt paracetamol soms ook gecombineerd met zware pijnstillers die nog een trap hoger staan op de pijnladder, namelijk de zwakwerkende opioïden zoals tramadol of codeïne. In combinatie met bijvoorbeeld codeïne wordt het effect van paracetamol nog wat versterkt. 

Belangrijk om te weten is echter dat constipatie een typische bijwerking van codeïne is. Dat is ook vaak een reden om te stoppen met de combinatie van paracetamol en codeïne. 

Sommige pijnstillers hebben een wisselwerking met andere geneesmiddelen. Zo is het niet aan te raden om ontstekingsremmende pijnstillers in combinatie met bloedverdunners te nemen. Dat komt omdat ontstekingsremmers de werking belemmeren van prostaglandine, een stof die verantwoordelijk is voor het ontstaan van ontstekingen.

Maar prostaglandine heeft nog een aantal andere functies in het lichaam, die verhinderd worden door de ontstekingsremmers. Zo beschermt prostaglandine de maag, zorgt de stof voor de doorbloeding van de nieren en helpt ze ook bij de bloedstolling.

Net daarom zijn ontstekingsremmers in combinatie met bloedverdunners af te raden. Wanneer je aspirine neemt als bloedverdunner zal die niet meer werken in combinatie met ibuprofen. 

Omdat prostaglandine ook de maag beschermt, kunnen onstekingsremmers maagklachten veroorzaken. Daarom wordt in combinatie met NSAID’s vaak een maagbeschermer voorgeschreven. Het is in elk geval belangrijk om een ontstekingsremmer in te nemen tijdens de maaltijd. 

Ontstekingsremmende pijnstillers kunnen ook in wisselwerking treden met andere geneesmiddelen die niet bloedverdunnend zijn, bijvoorbeeld antidepressiva zoals fluoxetine (prozac) of paroxetine (seroxat). Deze antidepressiva in combinatie met NSAID’s vergroten het risico op een maag-darmperforatie.

Pijnstillers combineren zonder een arts te raadplegen is absoluut geen goed idee, in geen geval wanneer je al bloedverdunners neemt.

Ondervind je nog te veel pijn ondanks de pijnstillers die je neemt? Raadpleeg dan zeker je arts. Die zal kunnen beslissen over een mogelijke combinatie van pijnstillers of kan ook een andere pijnstiller voorschrijven. 

Verder is het erg belangrijk dat je je arts ook inlicht over welke geneesmiddelen je allemaal neemt, los van pijnstillers.

En overschrijd nooit de aanbevolen dosis van een geneesmiddel.